رفتار ایران با اسرای عراقی چگونه بود؟/ از پرداخت حقوق و دیدار با خانواده تا طلب ماهی سفید!

حوزه دفاعی ماجرانیوز: ۲۶ مردادماه سالروز ورود آزادگان سرافراز جمهوری اسلامی ایران به میهن اسلامی است؛ روزی که هرساله گرامی داشته می‌شود، با این حال یکی از بخش‌های تاریخ دفاع مقدس که درباره آن کمتر صحبت و به آن پرداخته شده است، موضوع نگهداری اسرای عراقی در ایران و نحوه برخورد جمهوری اسلامی ایران با اسرای ارتش بعثی عراق است.

در دوران دفاع مقدس وظیفه نگهداری اسرای عراقی بر عهده دژبان ارتش جمهوری اسلامی ایران بوده؛ ماموریتی که تاکنون ابعاد زیادی از آن بازگو نشده است و همین بهانه‌ای شد تا با امیر سید محمدرضا حسینی فرمانده دژبان کل ارتش جمهوری اسلامی ایران گفتگو کنیم.

امیر حسینی با بیان اینکه دژبان ارتش جمهوری اسلامی ایران تنها یگان منسجمی است که مسئولیت و ماموریت نگهداری از اسرا در زمان جنگ را دارد، گفت: در دوران دفاع مقدس به دلیل وسعت ماموریت و تعداد زیاد اسرا، تعدادی از یگان‌های نیروی زمینی هم در این کار دخیل شدند اما در مجموع مسئولیت کلی با دژبان ارتش است و به اذعان دوست و دشمن این ماموریت خطیر را دژبان ارتش به خوبی اجرا کرده است.

به گفته امیر حسینی امامین انقلاب به محض ورود اولین گروه از اسرای عراقی، تاکیدات بسیار زیادی به رفتار اسلامی و انسانی با اسرا داشتند و فرمودند اینها الان میهمان شما هستند و طوری با آنها رفتار کنید که بعد از اسارت، مبلغ جمهوری اسلامی ایران باشند.

فرمانده دژبان ارتش با بیان اینکه همین رفتارها باعث شد که بعد از تبادل اسرا، افرادی که قبلا در ایران اسیر بوده‌اند اکنون به نیکی از ایران یاد می‌کنند، خاطرنشان کرد: بسیاری از موکب‌داران در عراق از بین همین افراد و یا فرزندان کسانی هستند که روزگاری در دوران اسارت خود در ایران حضور داشته‌اند و به محض آنکه متوجه می‌شوند که زائری ایرانی است، ابراز محبت بیشتری به او می‌کنند که علت آن خوش‌رفتاری و رفتار اسلامی و انسانی با آنها در دوران اسارت است و همین افراد خودشان می‌گویند که ما تا ابد مدیون جمهوری اسلامی ایران هستیم.

از مراقبت‌های ویژه پزشکی تا دیدار با خانواده

امیر حسینی از مراقبت های ویژه پزشکی، بهداشتی، تغذیه، ورزش و سلامت، مهارت آموزی و … بعنوان امکانات ویژه‌ای که در اختیار اسرای عراقی قرار گرفته بود یاد می‌کند و می‌گوید: به اسرا مهارت آموزش داده می‌شد و وقتی در آن مهارت تجربه کسب می‌کردند، در قبال کاری که انجام می‌دادند ما به آنها دستمزد نیز می‌دادیم.

وی با اشاره به دیدار اسرا با خانواده‌هایشان که در هیچ قانون و کنوانسیونی وجود ندارد که اسیر بتواند با خانواده‌اش دیدار کند، ادامه داد: بسیاری از خانواده‌های این افراد از عراق به ایران و به اردوگاه‌های نگهداری اسرا می‌آمدند و با آنها دیدار کردند. حتی اتاق‌هایی برای ملاقات خصوصی با همسرانشان هم تدارک دیده شده بود تا اگر همسران این اسرا به دیدارشان آمدند بتوانند ملاقات خصوصی نیز داشته باشند.

طلب ماهی سفید در دوران اسارت!

فرمانده دژبان ارتش با ذکر خاطره‌ای به نقل از امیر دریادار حبیب‌الله سیاری معاون هماهنگ‌کننده ارتش درباره اسرای عراقی، گفت: تعدادی از این اسرا در منجیل نگهداری می‌شدند، یک روز تعدادی از آنها می‌گویند ما می‌دانیم که در اردوگاهی در شمال ایران هستیم، اما چرا به ما ماهی سفید نمی‌دهید؟! به این معنا که این افراد آنچنان تحت رفاهیات و رسیدگی بودند که طلب ماهی سفید می‌کردند.

امیر حسینی در توضیح چرایی برخوردهای انسانی و اسلامی جمهوری اسلامی ایران با اسرای عراقی می‌گوید: در فرمایشاتی که امام خمینی (ره) درباره اسرا دارند که تحت عنوان منشور امام درباره اسرا شناخته می‌شود، فرمودند که باید جوانان ما و کسانی که عهده دار نگهداری اسیران و پناهندگان هستند، طعم شیرین رحمت و بزرگواری اسلام را به آنان بچشانند و با آنان آنگونه رفتار کنند که مولای آنها و پیشوای عظیم شأن‌مان با بدترین خلق خدا و جنایتکارترین انسان‌ها ابن ملجم رفتار نمود. برخورد با ابن ملجم چگونه بود؟ حضرت علی (ع) زمانی که از ابن ملجم ضربت خوردند فرمودند که این فرد را حبس کنید، به او اطعام و نوشیدنی دهید و در اسارت با او خوش رفتاری کنید.

وی تاکید کرد: رفتارهای اسلامی عزیزان ما در دژبان ارتش و دیگر مجموعه‌ها باعث شد تا برخی از اسرا حاضر نشوند بعد از تبادل اسرا به کشور خودشان بازگردند و در ایران ماندند و در قالب احرار به ارتش پیوستند و با صدامیان جنگیدند.

فرمانده دژبان ارتش در تشریح آمارهای مربوط به اسرای عراقی در ایران، عنوان کرد: تا پایان سال ۱۳۶۲ تعداد اسرای عراقی به ۴۸ هزار نفر رسید که بسیاری از آنها با میل قلبی خودشان به اسارت در آمدند. ۲۲۸۰ نفر از اسرا علیه بیماری هپاتیت ب واکسینه شدند، ۱۱۵۱۴ نفر از آنها عمل جراحی چشم انجام دادند، ۸۵۹۰ دست دندان مصنوعی در اختیار آنها قرار گرفت، ۵۳۸۹۶ آزمایش خون از این افراد انجام شده و ۴۷۲۵ عینک طبی نیز به آنها داده شده است.

امیر حسینی با بیان اینکه در میان این افراد ۹۶۰ حافظ کل قرآن در دوران اسارت تربیت شد، گفت: همچنین ۱۵۰ حافظ نیمی از قرآن و ۴۵۰۰ نفر حافظ یک سوم قرآن نیز در دوران اسارت از میان این اسرا تربیت شد. همچنین ۲۰ هزار نفر از این افراد با سواد شدند و بیش از ۱۰ هزار نسخه از خاطراتشان هم جمع‌آوری شد.

وی در پایان با بیان اینکه بر اساس اسناد موجود بهترین افراد در دژبان ارتش برای نگهداری و رسیدگی به امور اسرا انتخاب شده بودند، گفت: این افراد (اسرای عراقی) که ما از آنها تحت عنوان مهمان یاد می‌کردیم، پس از آزادی و مراجعت به کشورشان به نوعی تبدیل به سفرای رفتار اسلامی و انسانی جمهوری اسلامی ایران شدند.