قابل توجه شهردار؛ توده متان دروغ نیست، در همه‌جای جهان دیده شده؛ از ایران تا کانادا!

الهه جعفرزاده: به‌تازگی انتشار گاز متان در نزدیکی تأسیسات سوخت فسیلی در نقطه‌ای دورافتاده از استان فارس در جنوب ایران توسط ماهواره GHGSat رؤیت شده است، موقعیت مکانی این توده‌ی جدید متان در حوالی تأسیسات سوخت فسیلی در نزدیکی ارسنجان-خیرگو گزارش شده، گاز متان سبب گرم شدن زمین می‌شود و به گفته دانشمندان، یکی از سریع‌ترین و ارزان‌ترین راه‌ها برای خنک‌کردن سیاره زمین، جلوگیری از انتشار گاز متان است که ۸۴ برابر بیشتر از دی‌اکسیدکربن، در گرمایش جهانی نقش دارد.

البته این اولین بار نیست که گزارشی از انتشار گاز متان در ایران ارائه شده است، مدتی قبل ناسا در یک گزارش اعلام کرد در جنوب تهران شواهد انتشار این گاز را رویت کرده است، خبری که با واکنش برخی مقامات شهری همراه شد. علیرضا زاکانی، شهردار تهران، درباره‌ی گزارش ناسا و انتشار تصویر ۵ کیلومتری گاز متان در آسمان جنوب شهر تهران، که مرتبط با یکی از مکان‌های دفع زباله در این کلان‌شهر بود، اعلام کرد: در این ارتباط هیچ گزارشی دریافت نشده؛ البته همه‌چیز ناسا دروغ است و این موضوع هم دروغی دیگری است.

همچنین پرویز سروری نایت رئیس شورای شهر تهران در اظهار نظری جالب با واکنش به انتشار گزارش ناسا در رسانه‌ها بیان کرد: نمی‌توانم بگویم که امکان تولید گاز متان هست یا نه. واقعیت این است که من نسبت به رسانه‌ای که این گزارش را منتشر کرده، مشکوک هستم، زیرا ممکن است این خبر سیاسی باشد تا محیط‌زیستی.

اما برخلاف اظهارات مقامات شهری پایتخت گزارش‌های مربوط به انتشار گاز متان نه‌تنها سیاسی نیست بلکه صرفاً برای ایران هم نیست، بلومبرگ‌گرین (Bloomberg Green) با همکاری شرکت نظارت بر انتشار گازهای گلخانه‌ای-جی.اچ.جی (GHGSat Inc)، به طور انحصاری تصاویر ماهواره‌ای جدیدی از انتشار متان در سراسر جهان را منتشر کرده است.

. بلومبرگ و شرکت GHG با همکاری یکدیگر، به واسطه تصاویر اختصاصی ماهواره‌هایشان، نقاط مختلفی را در سطح کره زمین شناسایی کردند که دال بر وجود توده‌ای از گاز متان بر فراز این نواحی است. استان فارس در ایران هم یکی از این مناطق است که شرکت نظارت بر انتشار گازهای گلخانه‌ای، علت تشکیل ابر متان در فارس را به فعالیت‌های مربوط به بخش نفت و گاز مرتبط می‌داند و تخمین زده که متان در این منطقه با سرعت ۷۹۵ کیلوگرم در ساعت پخش می‌شود. بلومبرگ جهت کسب اطلاعات تکمیلی در این‌باره، ایمیلی به شرکت ملی نفت ایران فرستاده، اما تا کنون پاسخی دریافت نکرده است.

در ادامه، علل تشکیل ابرهای متان در برخی از نقاط کره زمین به همراه تصاویرشان شرح داده می‌شود:

اَمّان، اردن

در نزدیکی امان، پایتخت اردن، یک ابر متان مشاهده شد که GHGSat این توده را به انباشت زباله نسبت داد و میزان انتشار آن را ۴۸۷۶ کیلوگرم در ساعت تخمین زد.

زباله‌ها و مکان‌های دفع زباله، زمانی منجر به تولید گازهای گلخانه‌ای قوی می‌شوند که مواد آلی مانند پسماند موادغذایی در نبود اکسیژن تجزیه شوند. محل‌های دفع زباله و فاضلاب که ناشی از فعالیت‌های انسانی‌اند، عامل حدود ۲۰ درصد از انتشار متان هستند. ناتوانی در مهار انتشار گاز متان ممکن است اهداف جهانی در زمینه بهبود شرایط اقلیمی را به خطر بیندازد.

لاهور، پاکستان

رشد کلان‌شهرها در جنوب آسیا و افزایش زباله‌ها باعث ایجاد توده‌هایی از گاز متان در این منطقه شده است. GHGSat آخرین مشاهدات در لاهور را به اماکن دفع زباله نسبت داد و میزان انتشار این توده را ۱۴۰۳ کیلوگرم در ساعت تخمین زد.

طبق آمارهای سال گذشته، بیش از نیمی از میزان انتشار گاز متان در سطح جهان مربوط به محل‌های دفع زباله در آسیا بود. انباشت زباله، در تشکیل توده متان نقش بسزایی دارد.

ترکمنستان

یک توده بزرگ متان در آسیای مرکزی، در ترکمنستان، مشاهده شده و گفته می‌شود که این منطقه یک کانون جهانی برای تجمع گازهای گلخانه‌ای است.

GHGSat این توده را به بخش نفت و گاز کشور ترکمنستان نسبت داد و میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را حدود ۸۵۰۱ کیلوگرم در ساعت تخمین زد.

کبِک، کانادا

ابری از متان در حومه مونترال مشاهده شد که GHGSat منشأ آن را انباشت زباله‌ (در محل‌های دفع زباله‌ها) دانست. این شرکت ماهواره‌ای، میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای را ۱۱۸۵ کیلوگرم در ساعت تخمین زد.

سیسلیا پارسونز، سخنگوی سازمان محیط زیست و تغییرات آب و هوایی کانادا، ایمیل بلومبرگ که در آن پرسیده شده بود «آیا این آژانس فعالیتی در خصوص انتشار این گاز انجام می‌دهد؟» را تأیید کرد و در پاسخ گفت که در حال بررسی این موضوع است.

شهرستان پشچنا (Pszczyna)، لهستان

دو توده متان، به صورت مجزا، در جنوب لهستان در نزدیکی مرز جمهوری چک توسط ماهواره GHGSat در ۸ نوامبر مشاهده شد.

شرکت نظارت بر انتشار گازهای گلخانه‌ای، غلظت متان را به حوزه زغال سنگ نسبت داد و گفت که در صورت خردشدن سنگ‌های رسوبی یا پدیدآمدن درزهایی در زغال سنگ، متان می‌تواند از معادن زغال سنگ نشت کند.

چین

به گزارش GHGSat، ماهواره ارسالی در ۴ نوامبر، شش منبع انتشار متان را در شمال شرقی چین در نزدیکی میدان نفتی داکینگ شناسایی کرد. میزان انتشار تخمینی بین ۴۴۶ تا ۸۸۴ کیلوگرم در ساعت و نرخ تجمعی آن ۴۴۷۷ کیلوگرم در ساعت بود.

استان فارس، ایران

ماهواره‌ی GHGSat در ۶ نوامبر، نشت متان را در نزدیکی تأسیسات سوخت فسیلی در منطقه‌ای دورافتاده از استان فارس در جنوب ایران مشاهده کرد. شرکت نظارت بر انتشار گازهای گلخانه‌ای، این توده متان را به بخش نفت و گاز نسبت می‌دهد و تخمین زده است که متان در زمان مشاهده با سرعت ۷۹۵ کیلوگرم در ساعت پخش می‌شود.

مسئولان شرکت ملی نفت ایران، هنوز به ایمیل ارسال‌شده از سوی بلومبرگ جهت تأیید و بررسی این موضوع پاسخ ندادند.

بر اساس گزارش Global Energy Monitor، صنعت نفت ایران، بیش از سایر تولیدکننده‌های جهانی، متان تولید می‌کند.

این کشف‌ها توانایی روبه‌رشد ماهواره‌ها برای شناسایی و ردیابی متان (تقریباً در هر نقطه از جهان) را نشان می‌دهد که فرصتی ارزشمند در راستای ایجاد شفافیت در حوزه‌های اقلیمی و آب‌وهوا است.

شرکت‌ها و مؤسسات مختلفی در این راستا اقدام به پرتاب ماهواره‌های چندطیفی کرده‌اند؛ این ماهواره‌ها قادرند ردّ منحصربه‌فرد متان را شناسایی و ردیابی کنند. GHGSat شش ماهواره در مدار دارد که در حال حاضر یکی از آنها به پیگیری و نظارت بر گاز متان اختصاص داده شده است. شنیده‌ها حاکی از آن است که تا پایان سال آینده، پنج ماهواره دیگر از سوی این کمپانی به فضا پرتاب خواهند شد.

۴۷۴۷