چرا اسکورسیزی «فهرست شیندلر» را نساخت؟

«استیون اسپیلبرگ» و «مارتین اسکورسیزی» از معتبرترین فیلمسازانی سینما هستند که به خاطر سبک‌های روایی و بصری متمایز خود شناخته می‌شوند و در مقطعی از زندگی حرفه‌ای خود به معامله فیلمنامه‌هایی با یکدیگر پرداختند که در نهایت به ساخت برترین آثارشان انجامید.

فعالیت حرفه ای «استیون اسپیلبرگ» به عنوان فیلمساز در سال ۱۹۶۴ با فیلم علمی تخیلی «نور آتش» آغاز شد و از آن به بعد، او بیشتر در ژانرهای علمی تخیلی، اکشن و درام، کارگردانی فیلم‌های کلاسیک چون «آرواره‌ها»، «برخورد نزدیک از نوع سوم»، «ای تی» و «پارک ژوراسیک» را برعهده داشته است.

«مارتین اسکورسیزی» نیز فعالیت حرفه‌ای خود را در سال ۱۹۶۷ با فیلم درام «چه کسی در اتاقم را می زند» آغاز کرد و در نهایت با فیلم های گانگستری «رفقای خوب» و «گذشتگان» به شهرت رسید، اگرچه او فیلم‌هایی از ژانرهای دیگر مانند درام ورزشی «گاو خشمگین»، کمدی سیاه «پس از ساعات اداری» و درام ماجراجویی «هوگو» را نیز در کارنامه دارد.

در یک مقطع در دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰، «اسکورسیزی» و «اسپیلبرگ» روی دو پروژه کاملا متفاوت کار می کردند که به دلایل مختلف این فیلمنامه‌ها را با یکدیگر عوض کردند و در پایان، این فیلم‌ها به برخی از تحسین‌شده ترین آثار آنها تبدیل شدند: «تنگه وحشت» و «فهرست شیندلر»

فیلمی درباره اسکار شیندلر و اقدامات او در طول جنگ جهانی دوم از سال ۱۹۶۳ در حال ساخت بود، اما تا سال ۱۹۸۲ که رمان تاریخی «کشتی شیندلر» منتشر شد، جدی‌تر مورد توجه قرار گرفت. برای «اسپیلبرگ» نقدی درباره این کتاب فرستاده شد و او از داستان شگفت‌زده شد و به اندازه‌ای به آن علاقه‌مند شد که یونیورسال پیکچرز حقوق رمان را خرید. با این حال، «اسپیلبرگ» مطمئن نبود که برای ساختن فیلمی درباره هولوکاست به پختگی کامل رسیده یا خیر، و سعی کرد این پروژه را به «رومن پولانسکی» واگذار کند، اما کارگردان لهستانی آن را رد کرد و بعداً آن را به «سیدنی پولاک» و «اسکورسیزی» پیشنهاد کرد. درنهایت اسکورسیزی در سال ۱۹۹۸ برای کارگردانی «فهرست شیندلر» انتخاب شد اما «اسپیلبرگ» درباره تصمیم خود دوباره فکر کرد.

«اسپیلبرگ» در حال توسعه پروژه سینمایی «تنگه وحشت» بود، اما به این نتیجه رسید که این فیلم برای او خیلی خشونت آمیز است و برای بازگرداندن «فهرست شیندلر»، آن را با «اسکورسیزی» مبادله کرد. «اسکورسیزی» با ساخت «تنگه وحشت» موافقت کرد و «اسپیلبرگ» به عنوان تهیه کننده در این پروژه باقی ماند (اگرچه ترجیح داد در نسخه نهایی نامش به عنوان تهیه‌کننده آورده نشود). تنها جزئیات فاش شده در مورد دیدگاه اسپیلبرگ برای فیلم «تنگه وحشت» این بود که او می‌خواست «بیل موری» را برای ایفای نقش «مکس کدی» انتخاب کند، نقشی که در نهایت «رابرت دنیرو» استادانه آن را بازی کرد و این معامله موفقیت آمیز بود.

«فهرست شیندلر» در سال ۱۹۹۳ اکران شد و یک موفقیت تجاری و هنری کسب کرد و اغلب به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های ساخته شده تا به امروز شناخته می‌شود. «فهرست شیندلر» نامزدهای زیادی برای جوایز مختلف دریافت کرد و برنده جوایز اسکاری از جمله بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه اقتباسی شد. «اسپیلبرگ» از درصد سود خود از فیلم «فهرست شیندلر» برای راه‌اندازی بنیاد شوآ استفاده کرد، یک سازمان غیرانتفاعی که شهادت‌های بازماندگان هولوکاست را بایگانی می‌کند و شهر کراکوف در سال ۲۰۰۷ کارخانه مینای اسکار شیندلر را خریداری کرد تا نمایشگاهی دائمی درباره اشغال آلمانی‌ها بین سالهای ۱۹۳۹ و ۱۹۴۵ در این کشور ایجاد کند.فیلم «تنگه وحشت» ساخته «مارتین اسکورسیزی» نیز علاوه بر موفقیت تجاری، مورد تحسین منتقدان نیز قرار گرفت و نامزد جوایز مختلف شد. میراث فیلم «دره وحشت» بیشتر فرهنگی است تا تاریخی، زیرا چندین بار در فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی دیگر به آن ارجاع داده شده است.اگر اسپیلبرگ «دره وحشت» را می ساخت و مارتین اسکورسیزی «فهرست شیندلر» را، میراث به جامانده از هر فیلم بسیار متفاوت بود اما دیدن هر کدام با سبک و دید کارگردان دیگر می‌توانست جالب باشد.

۵۷۲۴۵