همه‌ی آنچه که باید از ماجرای “کانون” بدانید

پس از واکنش‌های بسیار به درخواست واگذاری کتاب‌خانه‌های کانون به نهاد کتابخانه‌ها، یکی از اعضای هیئت امنای نهاد از این طرح اظهار بی‌اطلاعی کرد، البته وزارت فرهنگ و ارشاد در اطلاعیه‌ای آن را شائبه خواند و مدیرعامل کانون پرورش فکری نیز از ادامه پیگیری‌ها جهت منتفی‌شدن این پیشنهاد خبر داد.

ماجرا از چه قرار بود؟

روز یکشنبه ۲۰ شهریور خبری منتشر شد که در بین علاقه مندان حوزه کتاب و کتابخوانی بازتاب داشت. این خبر که درباره واگذاری کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بود؛ توسط «پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر هیأت دولت» اعلام شد و این پایگاه اطلاع رسانی از جمله دلایل تقاضای واگذاری کتابخانه های کانون به نهاد کتابخانه های عمومی را چنین عنوان کرد: تخصص نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در مدیریت و توسعه کتابخانه‌های چند منظوره کودک و نوجوان بر اساس استانداردهای جهانی و سندهای آمایش سرزمینی، مدیریت چابک، هدفمند و انقلابی نهاد کتابخانه‌ها و پیشنه موفق آن در دهه اخیر، توانمندی نهاد کتابخانه‌ها در به روز رسانی منابع (کتاب و نشریات)، آموزش کتابداران، استانداردسازی خدمات و برگزاری برنامه‌های متنوع برای تبدیل وضعیت کتابخانه ها به مراکز فرهنگی محله‌ها، از جمله دلایل پیشنهاد واگذاری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به این نهاد است.

از سوی دیگر، حامد علامتی که یک ماه بیشتر از مسئولیتش در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نمی‌گذرد، با گذشت یک روز از انتشار این خبر، مواضعش را در قالب دو توئیت مبنی بر اینکه کتابخانه روح پرورش فکر و اندیشه کودک و نوجوان است و جز لاینفک کانون، اعلام کرد.
همچنین وی در توئیت دوم نوشته است: بال مرغک کانون کتاب است و آشیانه آن کتابخانه هایش، صفحات پرافتخار آن از هم جدا نخواهد شد.

مدیر جدید کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، با این واگذاری مخالف است، تا جایی که جدا شدن کتابخانه را از کانون مانند بال مرغکانی تعبیر کرده است که گروهی قصد شکستن آن را دارند. البته بنا به گفته برخی از اهالی حوزه کتاب و ادبیات کودک، جداشدن کتابخانه ها از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آسیب بسیاری به بدنه آن خواهد زد.

حالا، اهالی حوزه نشر و مخاطبان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتظر مواضع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند تا ببینند سرانجام کار چه خواهد شد. آیا بال‌های مرغک کانون از این نهاد جدا خواهد شد یا کانون همچنان به واسطه کتابخانه ها و مراکز فرهنگی اش، فعالیت‌های خود را ادامه خواهد داد.

توضیحات وزارت ارشاد درباره طرح واگذاری کتابخانه‌های کانون پرورش فکری

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حالی که خبر درخواست این وزارتخانه مبنی بر واگذاری مدیریت کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور را شائبه دانست، توضیحاتی در این زمینه ارائه کرد.

به گزارش ماجرانیوز به نقل از روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در پی انتشار خبری درباره نامه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر واگذاری مدیریت کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، نکاتی به منظور تنویر افکار عمومی اعلام می‌شود:

۱ـمجموعه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، از ذخایر فرهنگی ارزشمند حوزه فرهنگ و هنر کشور عزیزمان و در دهه‌های مختلف محملی برای اعتلای فعالیت‌های فرهنگی سازنده بوده است.
۲ـ تقویت – حمایت و کمک همه‌جانبه – کانون پرورش فکری کودکان – استفاده از ظرفیت همه بخش‌های فرهنگی هنری برای هم‌افزایی با این کانون،اهتمام جدی وزارت ارشاد به عنوان متولی سیاستگذار و مرجع فعالیت‌های فرهنگی در دولت است.

۳-وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی خود عضو مجمع عمومی این کانون بوده و در کنار دیگر اعضای مجمع عمومی، به ویژه وزیر محترم آموزش و پرورش وظیفه سیاستگذاری و نظارت کلان بر این نهاد را بر عهده دارد.

۴- از ویژگی‌های مثبت دولت مردمی، هماهنگی کامل میان وزرا و وزارتخانه ها و همدلی برای حل مشکلات است.

۵ـ در این خصوص، نظر کارشناسی وزارت فرهنگ به تمامی دستگاه‌های ذی‌نفع ارسال و سپس در کمیته و کمیسیون تخصصی مورد بررسی کارشناسان قرار خواهد گرفت.

۶ـ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ضمن آن‌که انتشار یک گزارش کارشناسی را که هنوز فرایند بررسی‌های قانونی خود را حتی در کمیته و کمیسیون‌های تخصصی دولت نیز شروع نکرده، عملی نادرست می‌داند و جوسازی‌ها و انتشار اخبار دروغین نظیر تعطیلی و انحلال کتابخانه‌های کانون را نیز عملی غیراخلاقی و در عین حال متوقع از سوی برخی جریان‌ها می‌داند، تأکید می‌کند اصل درخواست برای حمایت بیشتر، تقویت و هم‌افزایی جریان فرهنگی و اصیل و ترویج کتابخوانی بوده است و هر تصمیمی در حوزه فرهنگی دولت مردمی به پشتوانه کسب دیدگاه ها و نظرات کارشناسی دلسوزان و خبرگان اتفاق می‌افتد که موضوع اخیر نیز تابعی از این رویکرد کلان است.

۷٫ خدمات و زحمات بی‌شائبه همکاران عزیز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شایسته تقدیر بوده و بیان دیدگاه‌های دلسوزانه موافق یا مخالف با اصل این پیشنهاد، موجب بهره‌مندی بیشتر دستگاه‌های فرهنگی از نظرات کارشناسی و تخصصی عرصه فرهنگ می‌شود.

شاه آبادی: به جای تعطیلی و ادغام کانون، دستش را بگیریم

حمیدرضا شاه‌آبادی در نوشتاری با انتقاد از طرح واگذاری کتاب‌خانه‌های کانون پرورش فکری می‌گوید: به جای تعطیلی و ادغام کانون می‌بایست دست آن را بگیریم و یاری‌اش کنیم تا خودش را دوباره بسازد.

این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در پی خبردرخواست واگذاری کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در یادداشتی نوشته است: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به هیئت دولت پیشنهاد کرده است که کتابخانه‌های کانون به نهاد کتابخانه‌های عمومی واگذار شود. اگر اهل تعارف نباشیم خوب می‌دانیم که این‌ یعنی پیشنهاد تعطیلی کانون؛ چراکه کانون چیزی جز مراکز فرهنگی هنری و کتابخانه‌هایش نیست. و دیگر بخش‌های تولیدی و فرهنگی و اداری کانون کار می‌کنند تا پشتیبان مراکز باشند.
من در مقاطع مختلف با نهاد کتابخانه‌های عمومی همکاری کرده‌ام. آن را به طور نسبی می‌شناسم. از خدماتش آگاهم. می‌دانم کتابداران عاشقی دارد که برای جلب نظر عموم مردم به کتاب و کتابخوانی تلاش می‌کنند و البته می‌دانم که ماهیت و ماموریت نهاد کتابخانه‌های عمومی با ماهیت و ماموریت کانون فرسنگ‌ها فاصله دارد. کانون نهاد تربیت غیر رسمی کودکان و نوجوانان نخبه در کشور است. خلاف تصور عده‌ای کتابخانه‌های کانون فقط کتابخانه نیستند. نامشان هم کتابخانه‌ نیست. به آن‌ها مراکز فرهنگی هنری می‌گویند. چون علاوه بر انجام فعالیت‌های معرفی کتاب و کتابخوانی برنامه‌های متعدد و متنوع دیگری هم دارند. برنامه‌های آموزشی در رشته‌های مختلف ادبی و هنری و حتی علمی، جشنواره‌ها، مسابقات، اردوها و…
فعالیت‌های کانون همان‌طور که از اسمش پیداست به پرورش فکری کودکان و نوجوانان توجه دارد. رشد خلاقیت‌ها، ایجاد انگیزه و اعتماد به نفس، همکاری و همدلی، بالابردن توان درک مسائل فکری و … از جمله هدف‌های کانون در مواجهه با مخاطبان آن است. بنابراین ساده‌انگاری است که کار آن را فقط کتابخانه داری بدانیم و به راحتی حکم به ادغام آن با نهادی دیگر بدهیم که توجه به مخاطبان کودک و نوجوان را فقط در حوزه کتابخوانی در دستور کارش دارد و تلاش می‌کند با آوردن کودکان به کتابخانه‌ها فضایی برای مطالعه خانوادگی ایجاد کند.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آبروی فرهنگ ماست. نهاد دیرپایی که بخش مهمی از هنرمندان و نخبگان بزرگ این کشور از دل آن بیرون آمده‌اند. نهادی بسیار کم خرج و پر فایده که اگر روزی از ظرفیت‌های آن به شکل حداکثری استفاده شود بسیاری از معضلات فرهنگی و اجتماعی ما را پوشش می‌دهد.

نمی‌توان منکر شد که این نهاد ارجمند به دلیل ضعف مدیریت و تدبیر که در سالیان گذشته دچارش بوده، تا حد زیادی دچار افت کیفی شده. اما زیر ساخت‌هایش چنان محکم است که با کمی توجه و کمک می‌تواند مجددا از جا برخیزید و دستاوردهای درخشانی به فرهنگ ما ارائه کند.بنابراین به جای تعطیلی و ادغام کانون می‌بایست دست آن را بگیریم و یاری‌اش کنیم تا خودش را دوباره بسازد. اگر جز این باشد تعطیلی معتبرترین و پرفایده‌ترین نهاد فرهنگی کشور حاصلی جز عقب‌گرد شدید در حوزه فرهنگ و بروز یاس در میان اهالی آن نخواهد داشت.