ایران درگیر نوعی سرمایه‌داری رفاقتی است/ لیبرالیسم متهم ردیف اول وضعیت امروز اقتصاد ایران است؟

زهرا علی اکبری– دو مناظره‌ی اخیر غنی‌نژاد با مسعود درخشان و همچنین علی علیزاده، حالا بیش از پیش توجه افکار عمومی را به مفاهیم اقتصادی و نظریه‌های حاکم برای فضای اقتصادی کشور جلب کرده است .

علی قنبری، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس معتقد است که در هر دو مناظره ، اشخاصی که روبروی دکتر غنی‌نژاد نشسته‌اند در صدد محاکمه لیبرالیسم به عنوان متهم اصلی وضعیت موجود هستند در حالی که هیچ نشانه‌ای از حاکمیت لیبرال‌ها و اندیشه‌های لیبرالی در ایران وجود ندارد.

قنبری با اشاره به اینکه اندیشه لیبرالیسم در خدمت توسعه است، گفت: شخصا خودم را نماینده اندیشه لیبرالیستی نمی‌دانم اما معتقدم آنچه بر اقتصاد ایران گذشته است، در قالب نظریه و تئوری و … قابل توضیح نیست چرا که ملغمه‌ای از بی‌برنامگی، زیاده‌خواهی و … بر این اقتصاد حاکم بوده است.

وی گفت: کسانی که امروز خود را نماینده تفکر چپ می‌دانند کاش توضیح دهند مطلوبشان چیست و کجاست؟ چین است یا روسیه یا کوبا؟ اگر منظورشان چین و روسیه است که باید بدانند خود این دو کشور و حتی کوبا در حال حرکت به سمت لیبرالیسم هستند.

قنبری تاکید کرد: من معتقدم نه کمونیسم و نه حتی سوسیالیسم نتوانسته است دستاورد چندانی برای بشر داشته باشد. در ضمن آنچه بر ایران حاکم بوده است نیز با این دو اندیشه متفاوت بوده است. ما درگیر نوعی سرمایه‌داری رفاقتی هستیم، با سیطره بالای دولت بر اقتصاد .

وی گفت: به نظر من بحث بر سر اینکه اندیشه‌های لیبرال چه تاثیری در شکل‌گیری بحران‌های اقتصادی دارند، یک شوخی است . در اقتصادی که ۸۵ درصد آن در اختیار دولت است و هم خصولتی‌ها و شبه‌دولتی‌ها روز به روز در حال بزرگتر شدن است، چطور می‌شود چنین چیزی گفت؟

این استاد اقتصاد اضافه کرد: دست‌پخت کسانی که به عنوان منتقد ظاهر می‌شوند اتفاقا وضعیتی است که در آن قیمت تمام شده‌ی کالا از همه‌ی جهان بالاتر است ، نه سرمایه‌دار خصوصی رغبتی به حضور دارد و نه سرمایه‌گذار خارجی و در نهایت اقتصاد در حال تهی شدن از درون است .

وی گفت: برخی شعارزدگی را با اندیشه اشتباه گرفته‌اند. درباره تکیه بر خود و درون‌زایی و خودکفایی حرف می‌زنند در حالی که به یک سئوال ساده نمی‌توانند پاسخ بدهند، اینکه بگویند چرا سرمایه‌ها جذب اقتصاد ایران نمی‌شود .

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس سیطره سیاست بر اقتصاد را مهمترین بحران ایران دانست و گفت: وقتی ایدئولوژی سیاسی بر اقتصاد سیطره می‌یابد دیگر بحث بر سر اینکه مقصر لیبرال‌ها هستند یا نهادگرایان و سوسیالیست‌ها به یک شوخی شبیه می‌شود . اینجا کسی مقصر نیست، ساختاری که مانع از اتخاذ تصمیم اقتصادی می‌شود بزرگترین تقصیر را بر عهده دارد.

وی طرح چنین مباحثی را مفید دانست و گفت: کاش فضا باز شود تا اقتصاددانان وارد میدان شوند، البته اگر دولت گوش شنوایی برای شنیدن نظرات مختلف داشته باشد.

۲۲۳۲۲۳