آغاز برخوردهایی از جنس گشت ارشاد در خیابان‌ها؟ / نهادهای مسئول شفاف‌سازی کنند

گروه سیاسی: انتشار ویدئویی از فعالیت مامورانی که به زنان و دختران بی حجاب تذکر می دهند، موجی از نظرات کاربران شبکه های اجتماعی را به دنبال داشت. در این ویدئو که به نام «بلوار اندرزگو» منتشر شده است، سازندگان به مخاطب القا می کنند، نیروهای ضابطانی ناشناس و بدون مشخص شدن نهاد متبوع آنان به بی حجاب ها تذکر می دهند. نوع ویدیو از ترکیب تصویر، موسیقی و افزوده های گرافیکی چون شناسایی افراد به کمک هوش مصنوعی و البته اعلام معرفی برخی افراد به مراجع قضایی، فضایی از ارعاب و ترس را برای مخاطب ایجاد کند.

تاکنون، نهادهای مرتبط با موضوع حجاب، واکنشی به محتوای این فیلم ها نداشته اند و تا لحظه تنظیم این گزارش، محتوای این فیلم ها را با سکوت بدرقه کرده اند اما انتظار افکار عمومی آن است که این نهادها و بویژه فراجا، ماموریت رسمی داشتن یا نداشتن افراد تذکر دهنده و برخودکننده با بی حجاب ها آن را مشخص و درصورت رسمی بودن ماموریت شان، مستند و پشتوانه قانونی اقدامات آنان را اعلام کنند.

اگرچه حدود یکسال از فوت مهسا امینی در مرکز گشت ارشاد و پیامدهای سیای و اجتماعی ناشی از آن گذشته و توقف فعالیت های گشت ارشاد اعلام شده اما انتشار چنین ویدئویی بعد از برگزاری چندین دور تجمع حامیان حجاب در تهران که با تبلیغات وسیع شهرداری تهران همراه بود، این گمانه را در افکارعمومی تقویت کرده که گشت ارشاد یا گشتی شبیه آن در مسیر بازگشت به خیابان ها هستند. تعیین صحت و سقم این گمانه زنی در گرو اطلاع رسانی رسمی و اعلام موضع نهادهای مرتبط است تا شفاف سازی جایگزین شائبه های شکل گرفته شود.

شائبه های کنونی درحالی شکل گرفته که ابراهیم رئیسی، قبل از تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، گفته بود اگر رئیس جمهور شود، مسئولیت برای اجرای طرح های حجاب و عفاف را به جای وزارت کشور به وزارت ارشاد خواهد سپرد. اما بعد از انتخابات ریاست جمهوری و در حالی که فعالیت گشت ارشاد افزایش یافت. رئیسی بعد از مواجهه با انتقادات درباره نحوه اجرای سیاست های حجاب و عفاف، گفت در دولتش گشت ارشاد مدیران راه اندازی کرده است و برکناری برخی مدیران و دستگیری و بازداشت برخی افراد نزدیک به وزرای خود را جزئی از برنامه گشت ارشاد خود بازنمایی کرد.

انتقادهای جدی به عملکرد گشت ارشاد در دولت سیزدهم از آنجا آغاز شد که تصاویری از برخورد فیزیکی بخشی از ماموران با برخی افراد بازداشتی، قول پیگیری نهادهای مسئول با ماموران خاطی را به دنبال داشت. این انتقادات تا شهریور ادامه یافت و در نهایت با فوت مهسا امینی،آغازگر دامنه اعتراضاتی شد که تحلیلگران سیاسی آن را جرقه ای بر انباشت نارضایتی مردم متاثر از سوء مدیریت اقتصادی و وضعیت اجتماعی نامیدند و در نقطه مقابل، اصولگرایان،از سواستفاده بیگانگان و نقش نفوذی ها در تبدیل اعتراض ها به اغتشاش ها ، سخن گفتند.

همزمان و در برهه بعد از فوت مهسا امینی، نشست های مختلفی در صداوسیما با حضور نخبگان سیاسی و دانشگاهی تشکیل شد و ضمن آسیب شناسی گشت ارشاد و قانون حجاب و عفاف به ضرورت تقویت فعالیت های ایجابی و تبلیغی اشاره شد. چه آنکه یکی از مهمترین انتقادات مطرح شده درباره سیاست های حجاب و عفاف، ضعف نهادهای فرهنگی در اقناع سازی جامعه برای پیروی از قانون و ارزش های اسلامی بوده است. انتقادی که دامنه ی وسیعی از نهادهای تبلیغی از صداوسیما تا حوزه های علمیه را در بر می گیرد.

انتقاد برخی حقوقدانان و فعالان سیاسی درباره نبود پشتوانه قانونی گشت ارشاد، هرچند با مخالفت طیفی از اصولگرایان مواجه شد اما نهایتا، رویکرد و رفتار انتقادبرانگیز ماموران این گشت موجب شد تا نهایتا، توقف فعالیت گشت ارشاد ، اعلام رسمی و. ون‌های این نیرو از سطح خیابان‌ها جمع آوری شوند.

اکنون و در حالی که لایحه ای با همکاری دولت و قوه قضاییه به مجلس ارسال شده ، انتشار فیلم هایی غیررسمی از حضور مامورانی با عملکردی از جنس گشت ارشاد، گمانه زنی ها درباره بازگشت به دوران پیش از شهریور سال گذشته در حوزه حجاب را تقویت کرده و این در حالی است که قالیباف درباره لایحه حجاب تاکید کرده که «عفاف و حجاب یک مسئله فراملی است و دستگاه های اجرایی به دنبال رفتار قهری برای تصویب و اجرای قانون عفاف و حجاب نیستند.» در همین حال در جلسه اخیر سران قوا نیز بر تدوین قانون جامع در موضوع عفاف و حجاب تاکید شده بود».

اکنون، وظیفه نهادهای مسئول است تا با شفاف سازی موضع خود به سوالات جدی مردم درباره قانونی بودن یا نبودن برخورد از جنس گشت ارشاد ماموران با مردم ، پاسخ مستند و رسمی دهند .

بیشتر بخوانید:

۲۱۳۲۱۶